Geworteld in een rijke historie is Deventer een bloeiende stad aan de IJssel. Authentiek, eigenwijs en vernieuwend. De combinatie van stad en buitengebied maakt Deventer een toplocatie voor werken, ondernemen, leren en innoveren. Deventer biedt veel keus en kwaliteit in woon- en leefomgeving. De ligging aan de IJssel en de rijke historische binnenstad ademen nog altijd een vrijzinnige cultuur- en handelsgeest. Er is een florerend netwerk van betrokken inwoners, organisaties en bedrijven. Naast professionals zijn dat ook heel veel vrijwilligers. De landschappelijke structuur in het buitengebied zorgt voor een economisch en sociaal-cultureel sterk platteland. Deventer heeft krachtige, gevarieerde dorpen en voorzieningen. De stad en het ommeland versterken elkaar, daarom investeren we in beide. Het afgelopen jaar hebben we met trots verder gewerkt om deze waarden te versterken.

Vitale samenleving

De strategische thema’s “Deventer werkt”, “Duurzaam Deventer”, “Oog voor elkaar”, “Levendig Deventer” en “Samenwerken en samenleven” richten zich op het verder versterken van een vitale samenleving waar iedereen mee kan doen. We gaan verder met het transformeren in het sociale domein om de zorg en ondersteuning ook op de langere termijn toegankelijk te houden. De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat transformeren meer tijd kost en dat we te maken hebben met tekorten in het sociaal domein. Dat beeld zien we overigens landelijk. Door allerlei landelijke maatregelen, zoals langer thuis wonen en doordat sociale teams dichtbij de mensen werken, komen de cliënten sneller in beeld en wordt er sneller professionele ondersteuning ingezet. De economie trekt na moeilijke jaren weer aan en de werkgelegenheid groeit. Dat biedt mogelijkheden voor mensen zonder werk. Werk biedt mensen de kans om voor hun eigen inkomen te zorgen en geeft voldoening en zelfwaardering. Tegelijkertijd zien we een groeiende mismatch op de arbeidsmarkt.

In 2019 is een nieuwe Cultuurvisie opgesteld, met grote betrokkenheid van vele culturele partijen en inwoners. Samenhangend met de Cultuurvisie was het een veelbewogen jaar voor veel instellingen, zoals de Schouwburg, Mimik, het Kunstcircuit en het Deventer Verhaal, inclusief het Speelgoedmuseum.

Sociaal

Als kader hanteren we het Verbindend Kader Sociaal Domein dat eind december 2018 door het college is vastgesteld en sinds het voorjaar 2019 door uw raad als routekaart wordt gehanteerd. De planning met daarin de (beleids)stukken die worden aangeboden aan de raad wordt steeds geactualiseerd. Het verbindend kader sociaal domein is opgesteld als ambitiedocument dat overzicht, planning en proces biedt voor de stappen die we samen met uw raad en maatschappelijke partners de komende jaren gaan zetten in het sociaal domein om de transformatie succesvol te maken:

  • We versterken de sociale infrastructuur in de wijken en gaan inzetten op preventie, zodat passende ondersteuning en begeleiding naar werk vroegtijdig en via voorliggende voorzieningen geboden kan worden.
  • We zorgen ervoor dat onze toegangen (jeugd, zorg, beschermd wonen, inkomen, werk en bzt) werken vanuit 1 huishouden, 1 plan, 1 contactpersoon.
  • We creëren en evalueren collectieve en innovatieve vormen van zorg en ondersteuning en vormen van werkend leren, waarmee we in aanvulling op individuele voorzieningen bijdragen aan de juiste zorg op de juiste plek.
  • We realiseren datagerichte sturing op de kwaliteit en uitgaven in de zorg en ondersteuning in Deventer.

Er zijn in 2019 een aantal beleidsstukken in het sociaal domein door uw raad vastgesteld:

  • van Wieg naar Werk 5.0;
  • Inzet op Maat;
  • Lokaal Actieplan Beschermd Wonen;
  • Gezondheidsnota.

Het afgelopen jaar hebben we geïnvesteerd in preventie door extra projecten vorm te geven voor kinderen en jongeren. Het afgelopen jaar is gebleken dat investeren in preventie in de jeugdzorg zijn vruchten afwerpt. Er is een verkenning uitgevoerd naar mogelijkheden om te komen tot meer laagdrempelige, collectieve vormen van Wmo. Deze opbrengst gebruiken bij het op te stellen beleidsplan Wmo in 2020. Ten behoeve van de sportnota hebben we diverse werksessies in de Deventer samenleving belegd. Werk biedt mensen perspectief en is belangrijk om volwaardig mee te doen aan de samenleving en maakt mensen gelukkiger. We hebben met uw raad gesproken over de gezamenlijke ambitie om te komen tot vervangende nieuwbouw voor het Vmbo in Deventer en de sporthal Keizerslanden. We komen bij de 1e kwartaalrapportage/kaderbrief 2020 met een dekkingsvoorstel.

Economie

De economische samenwerking tussen overheid, ondernemers en onderwijs wordt vormgegeven in het Deventer Economisch Perspectief (DEP). In het DEP zijn MKB Deventer, Deventer Kring Werkgevers, Stichting Bedrijvenparkmanagement Deventer, VNO-NCW-regio midden, onderwijsinstellingen en de gemeente Deventer vertegenwoordigd. De basis voor het DEP is het gezamenlijke besef dat samenwerking en regie essentieel zijn om de Deventer economie een stevige impuls te geven. Het DEP heeft een gezamenlijke focus gekozen om drie kansrijke thema’s/ clusters van projecten op te pakken: Werklocaties van de Toekomst, Slimme Campusstad en Verbindende Kennisstad.
In 2019 is splitsing van de VVV in een marketing- en een evenementenorganisatie doorgevoerd. Op het gebied van marketing heeft dat in 2019 geleid tot een verbreding én een intensivering van de marketingactiviteiten.
De verkopen op het bedrijvenpark A1 laten zoals vorig jaar aangekondigd een stijgende lijn zien. Aan het eind van het jaar is nog een klapper gemaakt in de verkoop van 12, 8 hectare voor een distributiecentrum van supermarktketen Aldi. In de loop van 2019 zijn ook de laatste bedrijfskavels op de Wetering en Kloosterlanden verkocht.

Duurzaamheid en energietransitie

Het Nationale Klimaatakkoord plaatste de gemeentelijke inspanningen op het gebied van de energietransitie in een geheel ander perspectief. Niet langer waren de eigen duurzaamheidsdoelstellingen bepalend voor ons handelen. Het Klimaatakkoord laat er geen misverstand over bestaan dat de gemeente een centrale, regisserende rol vervult in het realiseren van de ambitieuze doelstellingen op het gebied van de warmtetransitie en de opwek van duurzame stroom op land.

Gemeenten zijn verplicht om mee te werken aan de Regionale Energiestrategie, een Transitievisie Warmte op te stellen en drie Wijk Uitvoeringsplannen te maken. De opgaven uit het Klimaatakkoord lopen samen op met het opstellen van het Deventer Energieplan. Daarin is uitgewerkt wat er nodig is om als gemeente energieneutraal te zijn in 2030. Die stip op de horizon is uitgewerkt in werkzaamheden die de huidige collegeperiode worden uitgevoerd. Elke twee jaar zullen de doelen en maatregelen uit het energieplan worden geëvalueerd.

Naast het opstellen van de bovenstaande plannen werd in 2019 ook gewerkt aan concrete projecten. Zo werden alle plannen voor nieuwbouw van woningen ontwikkeld naar een concept zonder aardgas (all-electric of aansluiting op een warmtenet). In de wijk Zandweerd wordt gewerkt aan de realisatie van een Slim Warmtenet, waarmee warmte vanuit de RWZI kan worden gebruikt voor verwarming van woningen.
In het project Transform is onderzoek gedaan naar technische en financiële mogelijkheden voor de grootschalige aanpak van particuliere woningen.
Ook de bedrijven blijven niet achter op het gebied van energietransitie en circulariteit. De CO2-reductie bij bedrijven in Deventer gaat sneller dan bij huishoudens; dit is alleen niet zo zichtbaar.

In 2019 is de stadsetalage ingericht als duurzaamheidscentrum. In 2020 en 2021 zal dit een plek zijn waar inwoners terecht kunnen met vragen over duurzaamheid en energie. Er wordt ook verder geïnvesteerd in de CO2-reductie bij het opwekken van energie. In Bathmen wordt een zonnepark van 12 hectare ontwikkeld wat ingezet wordt bij de verduurzamingsambities van het dorp. Verder worden op verschillende plekken op bedrijventerreinen voorbereidingen getroffen voor de realisatie van zonneparken.

Een ander groot project is de aanleg van een biogasleiding van Oxe naar Kloosterlanden en mogelijk A1 Bedrijvenpark. Het gas dat daarmee getransporteerd gaat worden is afkomstig van lokale mestvergisters op 5 rundveehouderijen.
Op het gebied van afval blijft het aantal kilogram restafval per inwoner per jaar fors lager dan in vergelijkbare gemeenten. Deze collectieve prestatie van de Deventer bevolking kon helaas niet voorkomen dat de kosten voor huishoudelijk afval sterk stegen. De oorzaak daarvoor was de grote (landelijke) stijging van de kosten voor verwerking van restafval.

Leefomgeving

Vanuit het ministerie van infrastructuur en waterstaat heeft verdere voorbereiding plaatsgevonden van de verbreding van de A1. Ruimtelijk één van de grootste ingrepen in de komende jaren. De gemeente heeft in 2019 veel aandacht gehad voor de aansluiting bij de op- en afrit 23 (Deventer Centrum), het haalbaarheidsonderzoek geluidsmaatregelen Bathmen en de (financiële) effecten op de grondexploitatie bedrijvenpark A1.

De kwaliteit van de leefomgeving komt centraal te staan in de nieuwe Omgevingswet. Vooruitlopend op de komst van de Omgevingswet is Deventer aan de slag gegaan met een Omgevingsvisie Deventer. Deze opvolger van het huidige structuurplan uit 2004 is opgesteld in de geest van de nieuwe wet.
Op 27 maart 2019 heeft de gemeenteraad de concept-omgevingsvisie vrijgegeven voor zienswijze. In de zienswijze fase zijn in totaal 5 avonden georganiseerd waarin iedereen zich kon laten informeren over de omgevingsvisie. Er zijn 36 zienswijzen binnengekomen. Zowel op de avonden zelf als in de zienswijzen was de algemene indruk positief tot zeer positief. Men herkende de punten, er was aandacht voor diverse vakgebieden. Eind 2019 is de omgevingsvisie vastgesteld door de raad. Aanvullend is ambtelijk het bestemmingsplan (met verbrede reikwijdte) Stad en Dorpen, de voorloper van het Omgevingsplan, gereedgekomen. Ondertussen richten we de organisatie verder in op de wet die per 1 januari 2021 in werking treedt, waarbij de verandering in processen en het aansluiten op het digitaal stelsel omgevingswet (DSO) zijn voorbereid.

Op diverse locaties in de stad en de dorpen zijn er in 2019 een totaal van 627 woningen toegevoegd. De kwaliteit van deze woningen is zeer divers; van studentenwoningen in het Havenkwartier tot vrijstaande woningen in de Vijfde hoek.  Daarnaast zijn er diverse projecten waarvoor het bestemmingsplan is goedgekeurd door de raad zodat ook de komende jaren de productie op peil blijft.

Ook in 2019 is er veel aandacht geweest voor de milieukwaliteit van de leefomgeving. De abrupt ingevoerde regels en normen voor PFAS hebben geleid tot stagnatie van ontwikkelingen waarbij grond moest worden verplaatst. De uitspraak van de Raad van State over de Programmatische Aanpak Stikstof heeft tot veel verwarring en stagnatie van bouwontwikkelingen geleid. Ook het verbeteren van de luchtkwaliteit kreeg landelijk veel aandacht. Deventer deelt het belang van schone lucht en heeft daarom het Schone Lucht Akkoord ondertekend. Daarnaast is Deventer actief betrokken geweest bij de ontwikkelingen rond vliegveld Lelystad en het verkabelen van hoogspanningsleidingen.