De gemeente Deventer heeft in 2019 veel geld en energie geïnvesteerd in zowel de ruimtelijk fysieke projecten weg- en waterbeheer, ICT als in projecten op het gebied van sport en gemeentelijke huisvesting. Een illustratie van de ambitie die Deventer heeft om te zorgen voor een structureel goed, veilig, efficiënt, duurzaam en milieubewust leef-, woon-, werk- en verblijfmilieu voor haar burgers en passanten. Het realiseren van betreffende voorzieningen en een structureel voortbestaan daarvan, leggen beslag op schaarse middelen op de middellange en lange planningshorizon. Om tegemoet te komen aan de wensen van de burger en het bestuur zijn keuzes gemaakt.
Op deze plaats in het jaarverslag wordt per programma en taakveld een integraal beeld gepresenteerd van de gerealiseerde investeringsuitgaven in 2019. Tevens worden de significante afwijkingen tussen de begrote en gerealiseerde bedragen kort toegelicht.
Going concern investeringen
- Door uiteenlopende oorzaken zijn diverse geprognosticeerde lasten in 2019 niet gerealiseerd. Totaal is bijna 50% gerealiseerd.
- Van verschillende kredieten worden resterende budgetten overgeheveld naar 2020: onder andere MJOP projecten, riolering, aanleg velden en ICT.
Uitbreidingsinvesteringen
- De geprognosticeerde lasten zijn voor circa 10% gerealiseerd.
- Dit lage percentage wordt met name veroorzaakt door uitstel Nieuwbouw Etty Hillesum.
- Van verschillende kredieten worden resterende budgetten overgeheveld naar 2020: onder andere een aantal ontwikkellocaties, Lebuïnuspleinen, woonwagens, geluidswal Bathmen en fietsstructuur A1.
Onder investeren wordt verstaan het vastleggen van vermogen in een object waarvan het nut zich over meerdere jaren uitstrekt.
De investeringen worden op de balans verantwoord. De lasten voortvloeiende uit de investeringen, zoals onderhoud, afschrijvingen, toegerekende rente, verzekeringen, behoren tot de jaarlijkse exploitatielasten.
Volgens de recente notitie Materiële Vaste Activa (januari 2020) van het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) worden drie soorten investeringen onderscheiden:
- Investeringen met een economisch nut
- Investeringen hebben economisch nut als ze verhandelbaar zijn (er een markt voor is) en/of wanneer ze bijdragen aan het genereren van middelen.
- Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven
- Bij investeringen met een economisch nut waarvoor een heffing kan worden geheven gaat het om investeringen in relatie tot rioolheffing en afvalstoffenheffing. Omdat deze heffingen maximaal kostendekkend mogen zijn, moeten ze apart op de balans gepresenteerd worden.
- Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut
- Investeringen in water, wegen en pleinen kunnen worden gezien als investeringen in de openbare ruimte met een meerjarig maatschappelijk nut.
De gemeente Deventer maakt onderscheid in de volgende investeringsstromen:
Investering | Dekking | |
1 | Going concern | Reguliere begroting |
2 | Uitbreidingsinvesteringen | - Middelen zijn vrijgegeven |
3 | Voorportaal investeringen | Geen dekking, prioritering moet nog gemaakt worden |
Going concern investeringen
De going concern investeringen vinden hun oorsprong in de reguliere bedrijfsvoering. Vanuit de behoefte of noodzaak om een bepaald product of dienst te blijven leveren, is het van belang dat een vervangingsinvestering wordt gepleegd. Going concern investeringen vinden hun oorsprong vanuit de bestaande dienstverlening. Uitgangspunt is dat deze worden gedekt vanuit de lopende begroting. Aan de going concern investeringen ligt een vervangingsschema ten grondslag. Voor het taakveld verkeer en vervoer is dat bijvoorbeeld het MJOP MIND en voor rioleringen is dat het GRP. Voor ICT is voor vervangingsinvesteringen een Roadmap opgesteld.
Uitbreidingsinvesteringen
Uitbreidingsinvesteringen komen voort uit nieuw beleid (producten en diensten) of uitbreiding van bestaand beleid. De behoefte aan een nieuw/verbetert product of dienstverlening vertaalt zich in uitbreiding- of herontwikkelingsinvesteringen. Daarnaast kunnen deze investeringen voortkomen vanuit een locatie ontwikkeling (grondexploitatie) of uit het raads- en collegeprogramma. Voor deze investeringen zijn aanvullende middelen nodig (subsidies, heroverweging). Jaarlijks in de voorjaarsnota wordt een meerjarige investeringsplanning opgesteld. Met dit instrument wordt voor ieder investeringsinitiatief bepaald of er evenwicht is tussen ontwikkeling, beleid, programma en geld en wordt er een rangorde (prioritering) vastgesteld. Tevens worden middelen in de meerjarenbegroting gereserveerd. Via een separaat raadsvoorstel worden deze middelen definitief vrijgegeven. Het is ook mogelijk dat een deel van de gereserveerde middelen via een kwartaalrapportage als een voorbereidingskrediet wordt vrijgegeven. In de jaarrekening komen alleen de uitbreidingsinvesteringen waarvoor middelen zijn vrijgegeven aan de orde.
Voorportaal investeringen
Veel ambities, projecten en wensen zijn opgenomen in het bestuursakkoord en de begroting. Daarnaast blijven verschillende majeure projecten en opgaven staan. Daarvoor zijn op dit moment geen middelen beschikbaar, omdat een andere prioritering is gemaakt. Deze investeringen komen daarom in de jaarrekening niet aan de orde.
Per programma worden hieronder de going concern investeringen (> €50.000) en inclusief afwijkingen gepresenteerd.
(bedragen in €) | |||||
Projectomschrijving | Programma | Taakveld | Begroting na wijziging | Rekening | Verschil |
Brinkgreverweg | Leefomgeving | 2.1 | 521.653 | 482.001 | -39.652 |
MJOP | Leefomgeving | 2.1 | 3.602.519 | 1.549.143 | -2.053.376 |
Brinkgarage | Leefomgeving | 2.2 | 133.502 | 28.648 | -104.854 |
Renovatie Stadspoortgarage | Leefomgeving | 2.2 | 144.055 | 147.398 | 3.343 |
GRP | Leefomgeving | 7.2 | 1.888.230 | 633.356 | -1.254.874 |
Vervanging riolering | Leefomgeving | 7.2 | 521.783 | -156.000 | -677.783 |
MJOP | Leefomgeving | 2.1 | 433.700 | 474.112 | 40.412 |
Vervanging Kaartleesapp | Leefomgeving | 2.2 | 360.000 | 92.403 | -267.597 |
Renovatie Deventer Hockey Vereniging | Meedoen | 5.2 | 200.000 | -200.000 | |
Sportpark Zandweerd | Meedoen | 5.2 | 580.000 | 549.486 | -30.514 |
Electra markt | Economie, Kunst en Cultuur | 3.3 | 86.178 | 86.178 | - |
Stadhuiskwartier | Bedrijfsvoering | 0.4 | 305.446 | 180.564 | -124.882 |
ICT | Bedrijfsvoering | 0.4 | 1.913.567 | 1.382.159 | -531.408 |
Totaal | 10.690.633 | 5.449.447 | -5.241.186 | ||
Toelichting van afwijkingen die groter zijn dan 10 procent
In totaal is er in 2019 bijna 50% minder geïnvesteerd in going concern activiteiten dan begroot.
De gerealiseerde autonome investeringen vertonen in 2019 ten opzichte van de begroting de volgende afwijkingen:
- MJOP. Als gevolg van complexere werkzaamheden en minder capaciteit lopen de werkzaamheden aan diverse projecten door in 2019.
- Brinkgarage. Vanwege de relatie met het Sluiskwartier loopt het proces renovatie Brinkgarage langer door.
- GRP. De investeringen lopen door in 2020.
- Vervanging riolering. Voor het vervangen van de riolering Jan Steenstraat is een schadevergoeding ontvangen.
- Vervanging kaartleesapparatuur. Bij de derde kwartaalrapportage is besloten de resterende middelen in te zetten voor digitalisering.
- Renovatie Deventer Hockey Vereniging. De renovatie van de kleedkamers van de Hockey Vereniging is verschoven naar begin 2020.
- Stadhuiskwartier. Betreft inrichting stadsetalage, aanpassing werkomgeving (incl. receptie), inrichting kelder. Deze projecten zijn nog niet afgerond en worden overgeheveld naar 2020
- ICT. De projecten office 365/windows 10, smartphones, telefooncentrale zijn nog niet klaar en worden in 2020 afgerond.
Per programma worden hieronder de uitbreidingsinvesteringen (> €50.000) en inclusief afwijkingen gepresenteerd.
(bedragen x €1.000) | |||||
Projectomschrijving | Programma | Taakveld | Begroting na wijziging | Rekening | Verschil |
Fietsparkeren Binnenstad | Leefomgeving | 2.1 | 497.902 | 89.984 | -407.918 |
Groene Wal | Leefomgeving | 2.1 | 949.748 | 42.942 | -906.806 |
Hanzweg | Leefomgeving | 2.1 | 181.899 | 135.338 | -46.561 |
Herinrichting Grote Kerkhof | Leefomgeving | 2.1 | 314.197 | 204.201 | -109.996 |
Parkeren de Worp | Leefomgeving | 2.2 | 175.122 | 150.943 | -24.179 |
Beheersorganisatie - Parkeren | Leefomgeving | 2.2 | 457.545 | 124.557 | -332.988 |
Fietsroutes Marg.enk-Overstichts | Leefomgeving | 2.1 | 265.000 | 80.948 | -184.052 |
Fietsstructuur A1 | Leefomgeving | 2.1 | 130.000 | 39.300 | -90.700 |
Geluidswal Bathmen | Leefomgeving | 2.1 | 1.255.290 | 269.222 | -986.068 |
Skatepark | Leefomgeving | 5.7 | 90.000 | 69.075 | -20.925 |
Winkelcentrum Colmschate | Leefomgeving | 2.1 | 600.000 | 550.998 | -49.002 |
Herinrichting fietsenstalling Centrum | Leefomgeving | 2.1 | 100.000 | 40.677 | -59.323 |
Woonwagens en standplaatsen | Ruimtelijke ontwikkeling | 0.3 | 460.005 | -460.005 | |
voorbereidingskr. Shita terrein en speel | Herstructurering en Vastgoed | 0.3 | 130.000 | 84.272 | -45.728 |
voorbereidingskrediet Dreef | Herstructurering en Vastgoed | 0.3 | 58.000 | 12.785 | -45.215 |
voorbereidingskrediet Oranjekwartier | Herstructurering en Vastgoed | 0.3 | 140.000 | 137.898 | -2.102 |
voorbereidingskrediet van Hetenstraat | Herstructurering en Vastgoed | 0.3 | 105.000 | 54.882 | -50.118 |
Skaeve huse | Meedoen | -898.615 | -898.615 | -0 | |
Nieuwbouw Etty Hillesum | Jeugd en Onderwijs | 8.1 | 10.484.913 | - | -10.484.913 |
Zonwering gymzaal de Vijfhoek | Jeugd en Onderwijs | 5.2 | - | 32.603 | 32.603 |
Totaal | 15.496.006 | 1.222.009 | -14.273.997 | ||
Toelichting van afwijkingen die groter zijn dan 10 procent
In totaal is in 2019 ruim 90% minder geïnvesteerd in uitbreidingen dan begroot.
De gerealiseerde going concern investeringen vertonen in 2018 ten opzichte van de begroting de volgende afwijkingen:
- Fietsparkeren Binnenstad. Vanwege de latere opening Mimik lopen de werkzaamheden door in 2020.
- Groene Wal. De herinrichting is afgerond. Besluitvorming over de resterende middelen wordt nog voorgelegd.
- Hanzeweg. De laatste afrondende werkzaamheden worden in 2020 afgerond.
- Herinrichting Grote Kerkhof. Middelen zijn ingezet voor herinrichting Lebuïnus pleinen. Het project loopt door in 2020.
- Parkeren de Worp. De parkeerplaats is in 2019 aangelegd en in gebruik genomen.
- Beheerorganisatie parkeren. De voorbereidingen voor het digitaliseren zijn in 2019 gestart. De daadwerkelijke investering vindt in 2020 plaats.
- Fietsroutes Margijnenenk Overstichtslaan. De voorbereidende werkzaamheden zijn in volle gang. Het project wordt in 2020 en 2021 uitgevoerd.
- Fietsstructuur A1. De aannemer kon niet in 2019 starten met de werkzaamheden, daarom start de uitvoering in 2020.
- Geluidswal Bathmen. Bij de derde kwartaalrapportage is aangegeven dat de onderhandelingen over aanvullende kosten langer duren, waardoor de werkzaamheden in 2020 doorlopen.
- Skatepark. De bestemmingsplanprocedure loopt en het skatepark kan in 2020 worden aangelegd.
- Herinrichting fietsenstalling Centrum. De voorbereidingen zijn getroffen en het werk loopt door in 2020.
- Woonwagens en standplaatsen. Aanleg van nieuwe standplaatsen en woonwagens loopt mee in de overdracht naar de woningcorporaties, eerste fase in 2020.
- Shitaterrein. De werkzaamheden voor deze ontwikkellocatie lopen door in 2020.
- De Dreef. De werkzaamheden voor deze ontwikkellocatie lopen door in 2020.
- Van Hetenstraat. De werkzaamheden voor deze ontwikkellocatie lopen door in 2020.
- Nieuwbouw Etty Hillesum. Conform besluit is de nieuwbouw VMBO uitgesteld. Bij de Voorjaarsnota komt een dekkingsvoorstel voor de nieuwbouw Etty Hillesum Lyceum en de Sporthal Keizerslanden.
- Zonwering gymzaal de Vijfhoek. In de 3e kwartaalrapportage is het krediet volledig overgeheveld naar 2020, echter in 2020 zijn wel de nodige voorbereidingskosten gemaakt.